İÇ İ N D E K İ L E R
K O N U L A R
1. BÖLÜM: İŞLETMELERİN KURULMASI
*İŞLETMELERİN KURULUŞU
*İŞLETMELERİN KURULUŞ YERİNİ ETKİLEYEN
FAKTÖRLER
*İŞLETMELERİN KURULUŞ VE PLÂNLAMA
AŞAMALAR
*İŞ PLÂNI NEDİR?
*İŞ PLÂNININ HAZIRLANMASI
*STRATEJİK PLÂNLAMA VE KARŞILAŞTIRMA
*İŞLETMELERİN BÜYÜMESİ
2. BÖLÜM: İŞLETMELERİN RESMİ
KURUMLARA KARŞI SORUMLULUKLARI
*İŞLETMELERİN VERGİ DAİRESİNE
KARŞI SORUMLULUKLARI
*TACİRİN BELEDİYELERE KARŞI
SORUMLULUKLARI
*MESLEK KURULUŞLARINA KAYIT İŞLEMİ
*TTK GÖRE TACİRİN SORUMLULUKLARI
*TİCARET SİCİLİ VE İLAN
3. BÖLÜM: PİYASALAR
*SERMAYE PİYASASI KURUMU
*DÖVİZ PİYASASI
*MENKUL KIYMETLER BORSASI
*HİSSE SENEDİ
*TAHVİL
*DİĞER MENKUL KIYMETLER
4. BÖLÜM: ORGANİZASYON VE GİRİŞİMCİLİK
*İŞLETMELERİN ORGANİZASYONU
*ORGANİZASYONDA YETKİ DEVRİ
*GİRİŞİMCİLİK
*GİRİŞİMCİNİN YETİŞMESİ
5. BÖLÜM: EKONOMİ
*EKONOMİNİN TEMEL KAVRAMLARI
*ÜLKEMİZDE İZLENEN PARA POLİTİKASI
*İŞLETMELERDE MALİYET
*MALİYETİ ETKİLEYEN NEDENLER
*FİYAT
*REKABET
*ÜCRET ve ASGARİ ÜCRET
*EKONOMİK DEĞER
*ÜLKEMİZİN EKONOMİK DEĞERİ
6. BÖLÜM: ŞİRKETLER
*ŞİRKETLER HAKKINDA GENEL BİLGİLER
*SERMAYE ŞİRKETLERİ VE ŞAHIS ŞİRKETLERİ
7. BÖLÜM: KAMBİYO SENETLERİ
*KAMBİYO SENETLERİ
*TİCARİ DEFTERLER
8. BÖLÜM: İŞ HUKUKU
*İŞ HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI
*İŞ HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ
*HİZMET SÖZLEŞMESİ VE TÜRLERİ
*İŞÇİNİN SORUMLULUKLARI
*İŞVERENİN SORUMLULUKLARI
*TÜRKİYE İŞ KURUMU
İşletmecinin El Kitabı
9. BÖLÜM: SOSYAL GÜVENLİK
*SOSYAL GÜVENLİK HUKUKU
*ÖZEL SİGORTALAR
*5510 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL
SAĞLIK SİGORTASI KANUNU
*İSTEĞEBAĞLI SİGORTA HÜKÜMLERİ
*BAĞ-KUR SİGORTALISININ PRİM HESABI
10. BÖLÜM: STANDARTLAR
*STANDARTLAR VE PATENTLER
*TÜRKİYE, DE STANDARTLAŞTIRMA
11. BÖLÜM: VERGİ
*VERGİ VE VERGİ VERMENİN ÖNEMİ
*VERGİNİN ÖZELLİKLERİ
*VERGİNİN TARHI, TAHAKKUKU VE ÖDENMESİ
*VERGİ TÜRLERİ
*GELİR VERGİSİ BEYANNAMESİ
*KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİ
*KATMA DEĞER VERGİSİ BEYANNAMESİ
*MUHTASAR BEYANNAME
*GEÇİCİ VERGİ BEYANNAMESİ
*VERGİ SUÇ VE CEZALARI
*İŞLETMELERİN VERGİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ
*ÇALIŞANLARIN VERGİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ
12. BÖLÜM: BANKA İŞLEMLERİ
*BANKA İŞLEMLERİ İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
*MEVDUATIN TANIMI VE ÇEŞİTLERİ
*İŞ YAŞAMINA PARA ÇIKARMAK (PLÂSMAN)
13. BÖLÜM: ULUSLAR ARASI KURULUŞLAR VE ANLAŞMALAR
*AVRUPA BİRLİĞİ (AB)
*TÜRKİYE AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİERİ
*ULUSLAR ARASI PARA FONU (IMF)
*DÜNYA ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ (İLO)
14. BÖLÜM: İŞLETMECİLİKTE KALİTE
*KALİTE VE TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ
*MÜŞTERİ BİLİNCİ KAVRAMI
*SÜREÇ / PROSES YÖNETİMİ
*TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ VE
AVRUPA KALİTE YÖNETİMİ
*KALİTE ÖLÇÜM YÖNTEMLERİ
*TOPLAM KALİTE, LİDERLİK VE YÖNETİCİLİK
*ÇALIŞANLARIN MUTLULUĞU
*ÜST KADEME YÖNETİCİLERİNİN GÖREVLERİ
*ORTA KADEME YÖNETİCİLERİNİN GÖREVLERİ
*İLK DÜZEY YÖNETİCİLERİN GÖREVLERİ
*MOTİVASYON VE ZAMAN YÖNETİMİ
*MOTİVASYONU ARTIRMA VE MOTİVASYONU
KIRMA YÖNTEMLERİ *ZAMAN KAVRAMI
*KURUMDAN VE KİŞİDEN KAYNAKLANAN
ZAMAN KAYBINA NEDEN OLAN ETMENLER
*ZAMAN YAKLAŞIMLARI
*TÜKETİCİ (MÜŞTERİ) BEKLENTİSİ VE
BEKLENTİLERİN KARŞILANMASI
*ÇALIŞANLARIN KATILIMI
*İŞLERİN GELİŞTİRİLMESİ VE İYİLEŞTİRİLMESİ
*HEDEFLERLE VE VERİLERLE YÖNETİM
*TS ISO 9000 STANDARTLARI SERİSİNİN AMACI
*TS ISO 9000 STANDARTLAR SERİSİ
*ULUSLAR ARASI KABUL GÖREN KALİTE
SİSTEM VE BELGELERİ
1. BÖLÜM
İŞLETMELERİN KURULMASI
İŞLETMELERİN KURULUŞU
Günümüzde işletmeler sosyal hayatın vazgeçilmez unsurlarından birisi haline gelmiştir. İşletmeler mal ve hizmet sunan iktisadi birimlerdir. Zaman içerisinde işletmecilik zihniyeti çok hızlı bir değişim geçirerek kapalı mekanlardan ve dar çerçevelerden çıkıp küreselleşen dünyada milli özelliğini kaybetmeye başlamıştır. Kişinin ihtiyaç duyduğu mal ve hizmet üretiminde ve tüketiminde aracılık yapan, hissedilen ihtiyaçların karşılanmasında karşılaştığımız ve çeşit bakımından oldukça fazla olan birimlerdir. Ekonomik yaşamın ve ekonomik faaliyetlerin hareket noktasını insan ihtiyaçları ve istekleri oluşturur. Bazı ihtiyaçlar ve istekler insan yaşamı için çok önemlidir. Beslenme, barınma vb. temel ihtiyaçların yanı sıra kişilerin mutluluğunu ve yaşama bağlılığını geliştiren pek çok ihtiyacı vardır. İnsan ihtiyaçları uygarlığın gelişimine paralel olarak gelişip artmaktadır. Ülkenin ekonomik gelişme düzeyi, yeni teknoloji kullanımı, küreselleşme ve yeniliklerin uygulanma derecesi, ihtiyaçların karşılanma biçimini etkileyen unsurlardır. Kişiler işletme kurma kararını vermeden önce bir takım ön çalışmalar yaparlar. Alınacak kararlar, kurulacak işletmenin kârlılığı bakımından önemli rol oynar. İşletmelerin kuruluşunda öncelikli olarak yatırım düşüncesi oluşur. Yatırımın yapılabilirliğini belirlemek üzere ekonomik, teknik, finansal, yasal ve örgütsel fizibilite çalışmaları yapılır. Bu çalışmalara dayalı olarak bir ön proje ortaya konur. Oluşturulan bu proje, kurulacak işletme ile ilgili bütün bilgilerin ayrıntılarını kapsar ve yatırım kararı için temel bir göstergedir. Proje kabul gördükten sonra kesin projeye dönüştürülür ve sonraki aşamada işletmenin kurulması için yatırım gerçekleştirilir. Kesin üretim aşamasına geçilerek, yatırım süreci tamamlanır. İşletmelerin kuruluş yeri seçimi, üzerinde titizlikle durulması gereken bir diğer konudur. Kuruluş yeri seçiminde dikkate alınan etkenler; hammadde, ulaştırma, pazara yakınlık, işgücü, enerji ve yakıt, su, iklim koşulları, atıkların giderilmesi, özendirme önlemleri ve diğer etkenlerdir.
İşletme: Kâr elde etmek amacıyla, mal veya hizmet üreten yada üretilen mal veya hizmeti tüketiciye sunan iktisadi birimlerdir. İşletmeler mal veya hizmet üretiminde üretim elemanları diye tanımladığımız tabiat, emek, sermaye ve müteşebbisi kullanır.
Tabiat: Toprak, hammadde ile yer altı ve yerüstü zenginliklerinin tamamını kapsar.
Emek: İşgücü, insan potansiyeli, üretime doğrudan katılan üretim faktörüdür.
Sermaye: Mal ve hizmet üretiminde kullanılan her türlü makine alet, araç gereç ve teknolojidir.
Müteşebbis: Üretim faktörlerinden tabiat, emek ve sermayeyi bir araya getirerek riski kabul eden yatırım yapmayı düşünen kişidir. İşletmeler, üretim faktörlerini kullanırken bir takım amaçlar uğruna bu riske katlanırlar. Bu amaçlar;
-İşletmelerin ilk amacı kâr etmektir.
-Hitap ettiği müşteri kitlesine ürünleri ile hizmet etmek,
-İşletmenin piyasadaki devamını sağlamaktır.
İşletmeler kısa bir süre için kurulmazlar. İktisadi alanda daima varlıklarını sürdürmek isterler.
Bu nedenle işletmenin makul ölçülerde kâr etmesi, teknolojik gelişmelere uyum sağlaması ve yeni
yatırımlar yapması da gerekmektedir.
BİR MİLLETİN BÜOLUR.
İŞLETMELERİN KURULUŞ YERİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
İşletmelerin kurularak faaliyetine başlayacağı yerin seçiminin bir çok bakımdan önemi vardır. İrili ufaklı birçok işletmeler için kuruluş yerinin tespiti çok önemlidir. Kuruluş yeri, işletmelerin üretimini ve pazarlamanın her aşamasında önemini artırarak devam ettirir. İşletmelerin kuruluş yeri, işletme faaliyetlerinin yapılabileceği, hedeflerini gerçekleştireceği yer ve konumda olmalıdır. Genel olarak işletmeler, kurulurken piyasa araştırması yapılır. Piyasada var olan mevcut rakiplerinin durumu, üretilen ve satışa sunulan rakip malın satış durumu ve piyasa durumu araştırılır. Sistem gereği üreteceği malın birim maliyet fiyatı ile rakip işletmelerin malları ile karşılaştırılması yapılır. Kuruluş yerini etkileyen faktörler genel olarak; hammadde ve yardımcı maddelerin sağlanması, ulaşım imkânlarının ölçüsü ve türü, iç ve dış pazara uzaklığı, işletmede çalışacak iş gücünün tedariki, enerji ve yakıt imkânı, işletmenin kurulacağı bölgenin iklim koşulları, yatırım ve vergi indirimleri gibi nedenler işletmelerin kuruluş kararını etkileyen faktörlerdir. Ayrıca, hükümetlerin izlemiş olduğu ekonomi politikaları da (vergi indirim ve istisnaları) önemlidir. Bu faktörleri şu şekilde açıklarız.
1- Hammadde ve Yardımcı Maddelerin Durumu: İşletmelerin kuruluş kararına etki eden faktörlerin başında gelir. Üretilen bir birim malın maliyetinin en büyük kısmını teşkil eder. Bu nedenle işletmeler kurulurken hammadde ve yardımcı maddeler için en az harcama ile elde edilebileceği yerde kurulmasında fayda vardır.
İşletmenin kullanacağı hammaddenin yapısı ve özelliği gereği bozulma, ekşime, yıpranma gibi özellikleri kuruluş yeri için önemlidir. Örneğin; Süt ve süt ürünleri ile ilgili tesis için kullanılacak süt dışarıdan tedarik ediliyorsa onun korunması için özel önlem alınması gerekir. Bu durum işletmeye fazladan mali yük getirir. Böyle işletmelerin kuruluş yeri süt inekçiliği yapan yerleşim yerine yakın olması gereklidir. Ayrıca yer altından çıkartılan cevherin işlenmesi için yine cevherin çıkarıldığı yerde ya da yakınında işleme tesisinin kurulması gerekir.
2- Ulaşım İmkânları ve Çeşidi: Kurulacak işletmenin en ucuz maliyet yada giderle ulaşılabileceği yerde kurulması, alternatif ulaşım imkânları gereklidir. İşletmenin üretmiş olduğu malı yerli ve yabancı müşterilerine en kısa sürede ve en az masrafla ulaştırabilmesi gereklidir. Günümüzde petrol ürünlerinin aşırı derecede pahalı olması üretilen bir birim malın maliyet fiyatını doğrudan etkilemektedir. Maliyetlerdeki artış ise malın perakende yada toptan olarak satış fiyatını etkiler. Kısaca taşıma maliyeti, taşımanın yapılacağı yol türüne göre ve kullanılan araca göre değişir. Taşımanın işletmenin kendi aracı ile yada dışarıdan taşıma şirketlerine yaptırılacağı da ayrıca önem taşır. İşletmeler kuruldukları yerlere göre kendisine en uygun yolu tercih ederler.
3-İşletmelerin iç ve Dış Pazara Uzaklığı: İşletmelerin kuruluşunda, kuruluş yerinin seçiminde üretilen malın pazara sunulmasında önemli bir etkendir. Ekonomi içerisinde işletmeler kurulurken şu soruların cevabı çok önemlidir. Ne üretilecek, kimlere hitap edilecek, ne ile üretilecek ve nasıl üretilecek soruları pazarla doğrudan ilgilidir. İşletmenin üreteceği mal bir bölgeye mi hitap edecek yada yurt içinde mi tüketilecek veya dışarıya dönük ihracata yönelik olması kuruluş yeri açısından cevaplandırılması gerekli sorulardır.
Nüfus bakımından yoğun olan bölgeler işletmecilerin yatırım kararını etkileyen bir nedendir. Üretilen malın pazara yakın yerde olması taşımacılık açısından önemlidir. Bir başka fabrikaya hammadde üreten işletme kuruluş kararını verirken mutlaka fabrikanın bulunduğu yere yakın bölgeleri dikkate alacaktır. İhracata yönelik üretim yapacak bir işletme kuruluş kararını deniz yolundan yararlanabileceği en yakın yeri düşünmek zorundadır.
4-İşletmede Çalışacak İş Gücünün Tedariki:Bilindiği gibi üretim faktörlerinden bir tanesi de iş gücü, yani üretimi gerçekleştirecek vasıflı elemandır. İşletmeler, kuruluş kararını verirken